Μεταφέρω από το βιβλίο του Γέροντος Παϊσίου, Αγιορείται Πατέρες και Αγιορείτικα κάποια αποσπάσματα. Το βιβλίο αυτό το είχε γράψει το 1980, αλλά εκδόθηκε για πρώτη φορά από το Ησυχαστήριο του Αγ. Ιωάννου του Θεολόγου στη Σουρωτή, το 1993. Αρχικά μιλά για διάφορους Αγιορείτες Πατέρες, λέγοντας λίγα λόγια για τη ζωή τους και ορισμένα περιστατικά απ' αυτήν. Στο τέλος του βιβλίου παρατίθενται μερικά αποσπάσματα από λόγους του Γέροντα. Γράφω λοιπόν, μερικά από αυτά παρακάτω.
***
Μεγαλύτερη πνευματική δύναμη έχουν οι αγνοί λογισμοί από κάθε άλλη άσκηση, νηστεία, αγρυπνία κ.λπ. γι ‘αυτούς που αγωνίζονται να φυλάξουν την ψυχική και σωματική τους αγνότητα.
***
Όσο απομακρύνονται οι άνθρωποι από τη φυσική ζωή, την απλή και προχωρούν στην πολυτέλεια, αυξάνουν και το ανθρώπινο άγχος. Και όσο προχωρεί η κοσμική ευγένεια, τόσο χάνεται η απλότητα, η χαρά και το φυσικό ανθρώπινο χαμόγελο.
***
Οι ανθρώπινοι σταυροί είναι απλώς σταυρουδάκια, που μας βοηθάνε για τη σωτηρία της ψυχής μας, ενώ του Χριστού ήταν πολύ βαρύς, διότι δεν χρησιμοποίησε την θεϊκή Του δύναμη για τον εαυτό Του.
***
Θέλεις η προσευχή σου να γίνει καρδιακή, για να είναι ευπρόσδεκτη στον Θεό; Κάνε τον πόνο του συνανθρώπου σου, δικό σου πόνο. Και μόνο ένας καρδιακός αναστεναγμός για το πλησίον σου, φέρει θετικά αποτελέσματα. Η θεϊκή πληροφορία της ευπρόσδεκτης προσευχής είναι η θεία παρηγοριά που νιώθει μετά την προσευχή ο άνθρωπος.
***
Όποιος κουράζεται για τον πλησίον του, από καθαρή αγάπη, ξεκουράζεται με την κούραση. Ενώ, εκείνος που αγαπάει τον εαυτό του (αυταρέσκεια) και τεμπελιάζει, κουράζεται με το να κάθεται.
***
Τα καημένα τα ζώα είναι καλύτερα στους τρόπους από τους αναίσθητους ανθρώπους διότι αγοράζονται και από πονόψυχους και από άσπλαχνους και υποτάσσονται αδιάκριτα και εργάζονται σκληρά και υπομένουν αγόγγυστα χωρίς κανέναν μισθό. Επομένως μας ξεπέρασαν και στην ακτημοσύνη και στην υπομονή και στην υπακοή.
***
Δέξου την αδικία σαν μεγάλη ευλογία, γιατί αποταμιεύεις απ ‘την ουράνια ευλογία. Μην επιδιώκεις όμως να σε αδικούν, γιατί αυτό κρύβει κακότητα ευγενική.
***
Δέξου την αδικία με χαρά, όταν δε σε βλάπτει ψυχικά. Όσο περισσότερο πνευματικός είναι ο άνθρωπος, τόσο λιγότερα δικαιώματα έχει σ ‘αυτήν τη ζωή, διότι τα δικαιώματα του δικαίου τα φυλάει ο Χριστός στην ουράνια ζωή.
***
Ο πονόψυχος άνθρωπος έρχεται στη θέση του πονεμένου, εύχεται, παρηγορεί, αλλά ανταμείβεται και ο ίδιος απ ‘τον Χριστό με θεία παρηγοριά ανάλογα με τον πόνο του. Ενώ, ο άσπλαχνος που επιδιώκει τη θέση του άλλου, όταν την καταλαμβάνει, καταλαμβάνεται και ο ίδιος από το άγχος και ζει μέρος της κολάσεως από τούτη τη ζωή.
***
Ο άνθρωπος για να πετάξει αγγελικά, πρέπει να πετάξει όλα του τα ψυχικά πάθη και τα υλικά του πράγματα στους φτωχούς, διότι όπου υλικός πλούτος εκεί πνευματική φτώχεια.
***
Καλά είναι να πεθάνει στη Μετάνοιά του ο Μοναχός, αλλά εν μετανοία.
***
Οι Μοναχοί είναι οι ασυρματιστές της Εκκλησίας μας και γι ‘αυτόν τον λόγο απομακρύνονται από τους κοσμικούς θορύβους, για να έχουν καλή επαφή με τον Χριστό, στην προσευχή, για να βοηθάνε.
***
Για να αναστηθεί η ψυχή πνευματικά, πρέπει να πεθάνει ο άνθρωπος, να πεθάνουν τα πάθη τα ψυχικά, κυρίως ο εγωισμός, το αναρχικό παιδί της υπερηφάνειας, που εμποδίζει την θεία Χάρη και σπάει τα μούτρα του ανθρώπου.
***
Άνθρωποι σαν κι εμάς ήταν οι Αθωνίτες Άγιοι. Βουνό άγριο ήταν και ο Άθωνας, όπως και τα άλλα τα βουνά. Αλλά για να αγωνιστούν φιλότιμα οι Πατέρες μας, αγίασαν κι αυτοί, αγίασαν και το όρος και ονομάσθηκε Άγιον Όρος, και εμείς τώρα καμαρώνουμε ως Αγιορείτες!
***
Μετά τη νηστεία το ψωμί είναι γλυκό. Μετά την αγρυπνία ο ύπνος είναι γλυκός. Και μετά την κούραση, και η σκληρή πέτρα μας ξεκουράζει καλύτερα απ ‘την πολυθρόνα.
***
Επειδή οι ανθρώπινες ευκολίες ξεπέρασαν τα όρια, έγιναν δυσκολίες. Πλήθυναν οι μηχανές, πλήθυνε ο περισπασμός, έκαναν και τον άνθρωπο μηχανή, και τώρα οι μηχανές και τα σίδερα κάνουν κουμάντο στον άνθρωπο, γι ‘αυτό έγιναν κι οι καρδιές των ανθρώπων σιδερένιες.
***
Η κοσμική εξέλιξη, με την αμαρτωλή αυτή ελευθερία, έφερε αυτή την πνευματική σκλαβιά. Η πνευματική υποταγή στο θέλημα του Θεού είναι ελευθερία ψυχική, και η παρακολούθηση η πνευματική έχει σιγουριά θεϊκή.
***
Ο ταπεινός άνθρωπος επειδή δεν έχει θέλημα και εγωισμό, δέχεται τον θείο φωτισμό. Επειδή δέχεται ταπεινά και συμβουλές, γίνεται και φιλόσοφος.
***
Στην εποχή μας, που υπάρχει αυτή η σύγχυση του μυαλού, αφήσαμε τα Πατερικά βιβλία και πιάσαμε τα περιοδικά, που συγχύζουν περισσότερο. Αφήσαμε και το Ιερό Ευαγγέλιο, οι περισσότεροι, και ορμάμε να πιάσουμε το Πηδάλιο, έμπειροι και άπειροι, γι ‘αυτό και θαλασσοδέρνεται το ιερό Σκάφος, η Εκκλησία μας.
***
Καλό είναι να διαβάζει κανείς πνευματικά βιβλία, αλλά καλύτερο το να τα εφαρμόζει, να ζει πνευματικά.
***
Παλαιά οι άνθρωποι είχαν ακρίβεια στη ζωή τους, ειλικρίνεια, τιμιότητα κ.τ.λ. Τα δε υλικά πράγματα τότε ήταν φθηνά. Τώρα, δυστυχώς, στα χρόνια μας, έφυγε από εμάς τους ανθρώπους η ακρίβεια και ακρίβυναν τα υλικά πράγματα.
***
Εάν δε γνωρίσει ο άνθρωπος τον παλαιό του άνθρωπο, για να ταπεινωθεί φυσιολογικά, η ταπείνωση δεν μπορεί να του γίνει κατάσταση, για να παραμένει η θεία Χάρις.
***
Αν δεν μπορείς να ξεγατζωθείς από τον κόσμο, αγωνίσου τουλάχιστον να ξεριζώσεις το κοσμικό φρόνημα από μέσα σου. (εδώ προφανώς μιλάει για τους Μοναχούς, αλλά η εν λόγω συμβουλή έχει και αντίκτυπο σε μας και τον αγώνα μας για αποστροφή από την κοσμική και υλιστική νοοτροπία)
***
Δύσκολα ξεριζώνεται από μέσα μας ο κόσμος αν δεν ξεριζωθούμε εμείς πρώτα από τον κόσμο, τις αφορμές.
***
(Για τον αρχάριο υποτακτικό μοναχό) Το δεντράκι δένεται απαλά με χόρτο και όχι με σύρμα, γιατί πληγώνεται ο φλοιός και κατσιάζει. Έτσι και ο περιορισμός του αρχαρίου από τον Γέροντα να είναι απαλός, με καλοσύνη, για να μην κατσιάσει πνευματικά.
***
Το μεγαλύτερο μνημόσυνο για τον κόσμο και για τους προγόνους μας είναι η πνευματική μας πρόοδος, διότι δικαιούνται τότε την θεϊκή βοήθεια –εκτός από την προσευχή μας, που έχει παρρησία, και την χαρά που νιώθουν οι παππούδες για τα καμάρια τους- ενώ, απ ‘την άσχημη ζωή μας, τριπλά υποφέρουν.
***
Ο μεγαλύτερος και καλύτερος πολύτεκνος είναι εκείνος ο άνθρωπος που αναγεννήθηκε πνευματικά και βοηθάει για την πνευματική αναγέννηση των παιδιών, για να εξασφαλίσουν τις ψυχές τους στον Παράδεισο.
***
Ο καλός Θεός είναι όλο φιλότιμο και συγκινείται από την τιποτένια μας προσφορά! Ενώ, εμείς οι άνθρωποι τρώμε το γλυκό μέλι, στον Θεό προσφέρουμε το κερί, και ο Θεός χαίρεται την προσφορά μας!
***
Ενώ ο Θεός με τα σκουπίδια και την κοπριά τρέφει τα δέντρα, και μας κάνουν τους ωραίους αρωματισμένους καρπούς και μας προσφέρει πλούσια την ευλογία Του, εμείς οι ταλαίπωροι άνθρωποι με την αχαριστία μας, ενώ τρεφόμαστε από τους ωραίους καρπούς και τους κάνουμε κοπριά, έχουμε δυστυχώς και την υπερηφάνειά μας!
***
Όλοι οι άνθρωποι δέχονται τις πλούσιες ευλογίες του Θεού, αλλά λίγοι ευχαριστούν τον Θεό και είναι ευχαριστημένοι και χαρούμενοι κοντά στον Χριστό.
***
Πολλοί άνθρωποι τα έχουν όλα, αλλά έχουν και λύπη, γιατί τους λείπει ο Χριστός.
Κουτλουμουσιανό Κελλί «Παναγούδα»
8-9-1980, Άγιον Όρος
Μοναχός Παΐσιος